Het lijkt een open deur: een goed debat gaat over de inhoud. Over feiten, over logica, over wat iemand precies gezegd of gedaan heeft. Maar steeds vaker loopt het spaak als we het alleen dáár over willen hebben. Niet omdat de inhoud niet belangrijk is maar omdat we het onderliggende fundament vergeten: de normen en waarden waarop we onze samenleving bouwen.
Een recent voorbeeld: Geert Wilders plaatste een provocerend plaatje op X (Twitter). Binnen enkele uren stroomden de aangiftes binnen, want, zo klinkt het, de afbeelding die Wilders plaatste is “mensonterend”, “discriminerend” en “racistisch”? Advocaten hebben het er intussen maar druk mee!
Maar waar blijft diezelfde juridische verontwaardiging als in bepaalde wijken openlijk wordt geroepen dat homo’s van daken moeten worden gegooid? Of dat vrouwen onverdoofd besneden mogen worden?
Wat we hier zien is geen debat over de inhoud maar een worsteling met dubbele standaarden.
En dát is precies het probleem.
Fundamentele waarden
Want als we het over normen en waarden niet eens zijn, dan kun je nooit een debat op inhoud voeren. Dan gebruik je woorden, argumenten en cijfers in een leeg kader want wat voor de één een feit is, is voor de ander een aantasting van fundamentele waarden.
Zonder gedeeld moreel vertrekpunt praat je dus langs elkaar heen.
Het wordt geen debat, maar een loopgravenoorlog van verontwaardiging.
tekst gaat verder onder deze podcastbanner
Luister ook eens naar Dé Nederlandse DebatPodcast:
—–
Geloofwaardigheid
Een debat over normen en waarden helpt bovendien om de eigen geloofwaardigheid onder de loep te nemen. Iedereen kent wel het type spreker dat zich moreel superieur opstelt over klimaatproblematiek maar wel vrolijk het vliegtuig pakt voor een weekendje weg. Of de activist die zich druk maakt over ‘menselijkheid’, maar zwijgt als diezelfde menselijkheid op andere terreinen wordt vertrapt.
Inhoudelijk kunnen deze mensen natuurlijk een punt hebben.
Maar zodra je het toetst aan universele principes als consistentie, eerlijkheid of wederkerigheid, ontstaat er een ander beeld.
Daarom moet het debat voorlopig niet gaan over wát er precies wordt gezegd of gepost, maar over welke normen en waarden leidend zijn. Dus: wat we als samenleving acceptabel vinden en waarom.

Moreel fundament
Bij De Nederlandse Debatclub geloven we dat elk goed debat begint met het scherp krijgen van je morele fundament.
- Wat weegt zwaarder: vrijheid van meningsuiting of bescherming tegen belediging?
- Moeten morele grenzen overal gelijk gelden, of zijn we selectief verontwaardigd?
- Is kwetsen soms nodig om machtsstructuren bloot te leggen?
Dat zijn vragen waar het publieke debat op vastloopt, juist omdat ze vaak niet expliciet worden gesteld. In plaats daarvan gaan we op in details zonder het grotere plaatje te zien. Een goed debat vraagt dus meer dan scherpte in argumentatie. Het vraagt moreel kompas. Visie. Lef. En oefening.
Daarom organiseren wij bij De Nederlandse Debatclub trainingen en bijeenkomsten waarin deelnemers niet alleen leren beter te spreken maar vooral ook beter en kritischer te denken. Niet oppervlakkig discussiëren over ‘wie er nu weer over de schreef ging’, maar écht graven: Wat is mijn standpunt waard als ik het niet consequent durf toe te passen?
De inhoud verandert elke dag. Maar principes blijven.
Tijd om dáár het debat over te voeren.
Kom je een keer langs?
Bij Dé Nederlandse Debatclub houden we ons bezig met de kwaliteit van onze eigen argumentatie.
Van spreken in het openbaar, pitchen, speechen, debatteren, (jezelf) presenteren en uiteindelijk de kunst van het gelijk krijgen. Regelmatig organiseren we voor onze leden clubavonden op onze eigen locatie in Amsterdam, waarbij we ontzettend veel formats en oefeningen hebben om het elkaar verbaal en inhoudelijk moeilijk te maken. Ongemerkt train je dan belangrijke persoonlijke vaardigheden waar je in Het Echte Leven heel veel aan hebt.
Overigens… workshops debatteren voor beginners staan ook zeer regelmatig op het programma. Tevens geven we regelmatig workshops en trainingen voor het bedrijfsleven, de overheid, de politiek en in het onderwijs.
Kortom, wanneer zien we je? Wij zijn benieuwd naar jouw principes, normen en waarden! 😉
Luister ook naar Dé Nederlandse DebatPodcast.